I dag har eg eit nytt dikt i Salongen på P2 i dag – denne gongen om det legendariske krimparet Sjöwall & Wahlöo – dei som på mange måtar var nordic noirs mor og far. Diktet kan du høyre her – eller lese under. God helg!
– SJÖWALL OCH WAHLÖÖ, MAJ OCH PER
per och maj
maj och per
dei som nett har
møtt kvarandre
det er han og henne
hans barn og hennar barn
etterkvart felles barn, og så
skrivinga, alltid skrivinga
også den eit felles barn
maj och per, per och maj
det har dei felles
der er dei like
og så ein dag
lysten til å skrive krim
skrive realistisk krim
krim som er som
livet sjølv, krim
om samfunnet
og tida
ti bøker
skal det bli
seier dei
og
roman om ett brott
skal serien heite
seier de
folk ler, for sånt
kan ein jo ikkje seie
men det seier dei
maj och per
per og maj
og så skriv dei
skriv seint og tidleg
mest seint, mest om
natta, det er då det
tikkar og går
maj skriv
og per skriv
og så byter dei
les kvarandre
stryk og legg
til
stryk og legg til
omtrent som
i kjærleiken
så blir det bok
så blir det
to, og tre, og
fire, fem, seks
sju, åtte, ni og
til sist også ti
bøker
først roseanna
så kjem
mannen som gick upp i rök
mannen på balkongen og
den skrattande polisen
så brandbilen som försvann
polis, polis, potatismos
og endå fire til
ti bøker om
martin beck
lennart kollberg
gunnvald larsson
om drapsgåtene och
det stora brottet
ti bøker
om eit samfunn
i oppløysing
den siste boka
sit langt inne
per er blitt sjuk
kreften et han opp
innanfrå
boka rekk dei
ti bøker blir det
nett slik dei sa
det skulle bli
men døden
lurer dei ikkje
så finst ikkje
maj och per
per och maj
lenger
så er det berre
maj att
maj som ikkje kan
eller vil skrive lenger
maj som ingen lenger
bryr seg om
maj som ikkje har pengar
maj som saknar kjærasten sin
saknar han noko så inni helvete
åra kjem og åra går
år som stål og stein
som evig nedbør
som asfalt, glas
og betong
men ho held då ut
på eit vis
klarar seg på eit vis
enno fleire år kjem og går
måne i ny og måne i ne
igjen og igjen
maj er ei eldre kvinne
maj sit i ein eittroms
i stolen sin
tenkjer
på bøkene sine og
på per og alle åra som
har gått, alt dette som
kom og gjekk og blei
borte —
det er då
noko byrjar skje
det er då
dei byrjar ringe
og sende brev
og epostar
spørsmål
og invitasjonar
for verda
har oppdaga
skandinavisk krim
eller
skandinavisk noir
som dei kallar det
verda elskar
skandinavisk noir
og verda har oppdaga
kvar det heile starta
at det starta med
per och maj
maj och per
1965-1975
ti böcker
så slutt
så aldri meir
og verda
vil sjå maj
verda vil helse på
og framfor alt
vil verda lese
etter alle år
med skepsis og
misunning og
så gløymsle
no vil nokon
høyre og vite
og minnast
og maj reiser
og fortel og
smiler
så byrjar folk
igjen kjøpe dei
ti bøkene
ei bok her og
ei bok der
pengane
tikkar inn
på konto
litt her
og litt der
til maj kan
kjøpe seg
eit lite hus
eit hus
på landet
med utsikt
til havet og
dei bølgjande
åkrane
eit hus
og ein hage
som er berre
hennar
ja, her
kan ho leve og
her kan ho døy
leve og døy
medan bøkene
av maj och per
per och maj
blir lesne
verda over
blir dei lesne
igjen og igjen
Ruth Lillegraven – mai 2016
Diktet er inspirert av ein dokumentar på NRK TV tidlegare i vår.